Ο Ενλίλ διαλέγει τον Θεό-αγρότη
Αυτός ο μύθος μοιάζει με τη Βιβλική ιστορία του Κάιν και του Άβελ, αλλά η κατάληξη του σουμερικού μύθου είναι η συμφιλίωση και όχι η δολοφονία, όπως συμβαίνει στον εβραϊκό μύθο. Απαρτίζεται από περισσότερους από τριακόσιους στίχους, αλλά μόνο οι μισοί είναι άρτιοι. Η ιστορία έχει ως εξής: Ο Ενλίλ, ο θεός του αιθέρα, αποφάσισε να δώσει δέντρα και σιτηρά, καθώς και αφθονία και ευημερία στη χώρα. Γι' αυτόν το σκοπό δημιουργεί δύο αδέλφια, τον Έμες και τον Έντεν.
Ο Έντεν έκανε την προβατίνα να γεννήσει το αρνάκι,
την κατσίκα να γεννήσει το κατσικάκι
Την αγελάδα και το μοσχαράκι έκανε να πληθύνουν,
καϊμάκι και γάλα έκανε να παράγονται
Στην πεδιάδα έκανε την καρδιά της άγριας κατσίκας,
του αρνιού και του γαϊδάρου να χαίρονται
Τα πουλιά του ουρανού έβαλε να φτιάξουν τη φωλιά τους
στην πλατιά γη
Τα ψάρια της θάλασσας έβαλε να αφήσουν τα αυγά τους
στα έλη
Στις φοινικιές και στα αμπέλια περίσσεψε το μέλι και το κρασί
Τα δέντρα, όπου κι αν ήταν φυτεμένα, έκανε να καρποφορήσουν
Τα αυλάκια…
Τα σιτηρά και οι σοδειές πολλαπλασιάστηκαν
Σαν την Ασνάν[1], την ευγενική κόρη, έκανε δύναμη να βγει.
Ο Έμες δημιούργησε τα δέντρα και τους αγρούς,
μεγάλωσε τους στάβλους και τις στάνες.
Στις καλλιέργειες πολλαπλασίασε την παραγωγή
Το… έκανε να σκεπάσει τη γη
Την άφθονη συγκομιδή έφερε στα σπίτια,
έκανε τις σιταποθήκες να ξεχειλίσουν.
Καθώς οι θεοί έχουν όλα τα ανθρώπινα ελαττώματα, τα δύο αδέλφια μαλώνουν και πηγαίνουν στη Νιππούρ να βρουν το δίκαιό τους με δικαστή τον Ενλίλ. Ο Έντεν παραπονιέται.
Πατέρα Ενλίλ, μου έδωσες γνώση, έφερα το νερό της αφθονίας
Έκανα το ένα αγρόκτημα να ακουμπήσει το άλλο, ξεχείλισα
τις σιταποθήκες
Σαν την Ασνάν, την ευγενική κόρη, έκανα δύναμη να παρουσιαστεί.
Τώρα ο Έμες, [...] ο ασεβής, που δεν ξέρει την καρδιά των αγρών
Την πρώτη μου ρώμη, την πρώτη μου δύναμη οικειοποιείται
Στο παλάτι του βασιλιά…
Ο Έμες αρχίζει με κολακείες προς τον Ενλίλ, αλλά αυτά που λέει δεν είναι ακόμα κατανοητά. Μετά ο Ενλίλ απαντά στον Έμες και τον Έντεν.
«Ο Έντεν είναι ο γνώστης του ζωογόνου νερού όλων των χωρών
Σαν γεωργός των θεών, παρήγαγε τα πάντα
Έμες, γιε μου, πως συγκρίνεις τον εαυτό σου με τον Έντεν, τον αδελφό σου;»
Ο σοφός λόγος του Ενλίλ έχει βαθιά σημασία
Η απόφαση πάρθηκε, είναι αμετάβλητη, ποιος τολμά να την παραβιάσει;
Ο Έμες γονάτισε μπροστά στον Έντεν
Στο σπίτι του έφερε… το κρασί του σταφυλιού και τους χουρμάδες
Ο Έμες χαρίζει στον Έντεν χρυσό, ασήμι και λάπις λάζουλι
Με αδελφοσύνη και φιλία, ευτυχισμένοι, κάνουν σπονδές
Να ενεργούν μαζί σοφά και καλά αποφάσισαν
Στην πάλη μεταξύ του Έμες και του Έντεν
Ο Έντεν, ο σταθερός αγρότης των θεών, αποδείχτηκε
μεγαλύτερος του Έμες
… Ω, πατέρα Ενλίλ, δόξα!
Το παρόν αποτελεί απόσπασμα από το ανέκδοτο βιβλίο του Χρήστου Ντικμπασάνη με θέμα Ο άνθρωπος των Σουμερίων.
Επιμέλεια: Τζένη Κουκίδου
Στη συνοδευτική εικόνα βλέπετε τη σφραγίδα του Adda, μια αρχαία ακκαδική κυλινδρική σφραγίδα που απεικονίζει (από τα αριστερά προς τα δεξιά) τις θεότητες Inanna, Utu, Enki και Isimud (περ. 2300 π.Χ.)
Επίσης:
Πρώτος σουμεριακός μύθος: Το ταξίδι του Νάννα στη Νιππούρ
Τρίτος σουμεριακός μύθος: Κτήνη και σιτηρά
Τέταρτος σουμεριακός μύθος: Η δημιουργία της αξίνας
[1] Θεά των σιτηρών
Σημ. επιμ.: Το λάπις λάζουλι είναι ημιπολύτιμη πέτρα με κυρίαρχο συστατικό της τον λαζουρίτη που της δίνει το μπλε της χρώμα. Στους αρχαίους Έλληνες, στους Ρωμαίους και στη Βίβλο, ο λάπις αναφέρεται ως σάπφειρος. Λάπις, ετυμολογικά, σημαίνει λίθος στα λατινικά ενώ το λάζουλι έγινε η ρίζα των λέξεων azure, azzurro και azul που μεταφράζονται ως γαλάζιο.
